De Vlaamse Regering verleende op 24 maart 2017 haar goedkeuring aan het ontwerp van decreet houdende diverse bepalingen inzake ruimtelijke ordening, milieu en omgeving (de ‘Codextrein’). De geplande wijzigingen, die nog behandeld moeten worden door het Vlaamse Parlement, voorzien dat wie geen bezwaar heeft ingediend tijdens het openbaar onderzoek met betrekking tot een aanvraag voor een omgevingsvergunning, verzaakt aan zijn beroepsmogelijkheid. Op die manier wordt een bijkomende filter voorzien om de wildgroei aan beroepen in het omgevingsrecht in te perken.
In het kader van een vergunningsprocedure wordt in vele gevallen – maar niet altijd – een openbaar onderzoek georganiseerd. Belanghebbende derden kunnen tijdens het openbaar onderzoek hun bezwaren of opmerkingen formuleren. Die bezwaren of opmerkingen moeten door de vergunningverlenende overheid behandeld worden in de vergunningsbeslissing.
Wanneer een omgevingsvergunning verleend wordt, kunnen de belanghebbende derden tegen die vergunning in de meeste gevallen nog een administratief beroep instellen bij de deputatie of de Vlaamse Regering. De aanvraag wordt dan opnieuw onderzocht door de deputatie of de Vlaamse Regering. Tegen de uiteindelijke beslissing kan nog een beroep ingesteld worden bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen.
Het indienen van een bezwaarschrift tijdens het openbaar onderzoek is vandaag geen ontvankelijkheidsvoorwaarde voor het instellen van een administratief beroep of een beroep bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen tegen een omgevingsvergunning. Belanghebbende derden kunnen dus op een later tijdstip ‘instappen’ in de procedure. De huidige regelgeving beperkt enkel het beroep bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen tot diegenen die eerder reeds een administratief beroep hadden ingesteld.
Hierdoor kan het voorkomen dat een belanghebbende derde tijdens het openbaar onderzoek geen bezwaar indient, maar dat hij na de afgifte van een omgevingsvergunning alsnog in actie schiet door in beroep te gaan. Deze situatie wordt onwenselijk geacht door de Vlaamse Regering. De overheid kan immers enkel rekening houden met bezwaren die in het begin van de procedure – tijdens het openbaar onderzoek – geformuleerd worden.
De mogelijkheid tot het instellen van een administratief beroep bij de deputatie en/of de Vlaamse Regering zou dus voorbehouden worden voor personen die eerder ook reeds bezwaar hadden ingediend tijdens het openbaar onderzoek. In het ontwerp van decreet van de Vlaamse Regering worden uitzonderingen voorzien. Wanneer de vergunningsaanvraag werd gewijzigd na het openbaar onderzoek of wanneer een voorwaarde wordt opgelegd in de vergunningsbeslissing, kan steeds een administratief beroep worden ingediend. In dergelijke omstandigheden wordt niet vereist dat voorafgaand een bezwaarschrift werd ingediend tijdens het openbaar onderzoek. Ook wordt rekening gehouden met gevallen van overmacht.
Het Vlaamse Parlement buigt zich momenteel over het ontwerp van wijzigingsdecreet van de Vlaamse Regering. De geplande wijziging zou alvast de rechtszekerheid voor de aanvragers van een omgevingsvergunning ten goede komen. Ontwikkelaars zullen immers minder geconfronteerd worden met onverwachte beroepen.
